راهنمای خرید سنتور

سنتور ساز زهی زخمه‎ای موسیقی ایرانی است. یفرهنگ دهخدا سنتور را این‌گونه بازشناخته‌است: «از سازهای ایرانی به شکل ذوزنقه که دارای سیم‌های بسیاری است و با دو زخمه چوبی نواخته می‌شود(نقل از ویکی پدیا).» عوامل بسیاری در قیمت سنتور تاثیر گذارند و سازآموز را ترغیب به خرید ساز می کنند. در این مقاله سعی شده است تا به عمده ترین و برجسته ترین فاکتورها اشاره شود.

انواع سنتور

سنتور بر اساس ابعاد خاص که قاعده هم دارد می تواند به سنتور سل، لا، سی …،کروماتیک، ۱۲خرک، ۱۴خرک، باس و…تقسیم شود. البته در این تقسیم بندی تنها ابعاد ساز متغیر است و بقیه اجزای ساز یکسان می باشد.

دو شیوه‌ی متفاوت برای محاسبه‌ی هزینه‌ی تبلیغات به ازای کلیک وجود دارد: یکی تعیین نرخ ثابت به ازای هر کلیک، و دیگری مزایده بر اساس پیشنهاد قیمت یا Bid. در هر دو حالت تبلیغ‌دهنده باید ارزش بالقوه‌ای که از هر کلیک ناشی می‌شود را در نظر بگیرد. ارزش یاد شده به بازدیدکننده‌ی مورد انتظار تبلیغ‌دهنده و عایدی کوتاه‌مدت و بلند‌مدت حاصل از این بازدید (معمولاً درآمد) بستگی خواهد داشت.

بخشهای مختلف سنتور

منظور از جعبه رزنانس، جعبه شامل صفحه و کفه و کلاف می باشد که با چسب یا سریشم به هم متصل هستند. در داخل این جعبه بین ۳ تا ۷ چوب (پل) به قطر حدودی یک سانتی متر وجود دارد که بین صفحه و کف قرار دارد که بنا به تخصص و تجربه سازنده ساز در جاهای خاصی قرار میگیرد که این خود به یک دست بودن صدا و تناسب حجم صدا و جنس ان کمک بسیار زیادی می کند. لازم به ذکر است که برخی از اساتید سازنده فقط با ابزار پل عیوب صدایی بسیاری از سازها را می توانند رفع کنند.

جنس چوب سنتور عمدتا از گردو می باشد (البته چوب راش، آزاد، رز وود، فوفل… نیز استفاده میشود) که البته خود چوب گردو بنا بر عمر درخت، قطر تنه، منطقه رویش درخت، مدت زمان خشک شدن چوب و شیوه خشک شدن ان کیفیتهای مختلفی دارد. بسیاری از اساتید سازنده ساز معتقدند چوب مناطق سردسیر مثلا کردستان، سنندج، الموت و… از کیفیت بهتری برخوردارند. البته از دید اکثر اساتید چوب گردوی تیره که دارای رگه های راست و منظم و یا فرهای ابر گونه روی چوب می باشند، که مدت زیادی (مثلا حداقل ۵سال) از خشک شدن انها می گذرد، گزینه مناسبی برای خرید سنتور خوش صدا خواهد بود.

بر روی صفحه سنتور دو سوراخ به شکل گل وجود دارد که به ان گل سنتور گفته میشود. علت حضور این گل علاوه بر زیبایی، کمک به ایجاد رزنانس در داخل جعبه می باشد که محل آن بر اساس شیوه پل گذاری وسلیقه سازنده زیر سیمهای زرد و پشت خرک تعبیه می شود.

بسیاری از اساتید حرفه ای معتقدند که چیدمان پل تنها فاکتور مهم تنظیم صدای ساز نیست بلکه ضخامت صفحه و کف نقش بسیار زیادی در کیفیت صدای ساز دارد. البته در این بین ضخامت صفحه از اهمیت بیشتری برخوردار است. بنا به جنس چوب و میزان خشک شدن ان ضخامت کف بین ۷تا ۹ میلیمتر و صفحه بین ۵٫۵ تا ۷٫۵ میلیمتر تنظیم می شود.شایان ذکر است که اساتید حرفه ای بنابر جنس چوب ممکن است ضخامتهای مختلفی در نقاط مختلف صفحه و کف ایجاد کنند.که البته خود همین تجربه وتخصص زیادی را میطلبد .

روی دو ساق ذوذنقه سنتور یک برجستگی وجود دارد که روی ان دو میله استیل به قطر حدودی ۲ میلیمتر قرار دارد که به شیطانک گفته می شود.که بعدا سیمهای سنتور روی ان قرار میگیرد. ارتفاع شیطانک از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا بوسیله ان، میزان فشار سیمها روی خرک تغییر میکند که این خود در نهایت روی صدای ساز اثرگزار خواهد بود.

در طرف راست سنتور و بر روی کلاف گوشی قرار دارد که سیمها ی ساز در نهایت از طریق همین گوشیها کوک وتنظیم می شوند . اما نکته مهم در قسمت گوشی شیوه سوراخ کاری و برقو زدن است که رعایت همین نکته به کوک خوب و دقیق منجر خواهد شد. اما سیمگیر در طرف چپ ساز قرار دارد که تنها نکته مهم شیوه گره زدن سیم است که در نگهداشتن کوک می تواند موثر باشد.

سنتور شامل دو نوع سیم می باشد که به سیم سفید وسیم زرد یا قرمز معروف است. سیم سفید از جنس فولاد می باشد و سیم زرد یک ترکیب الیاژی از کروم، مس وفولاد است. که البته این سیمها عمدتا وارداتی هستند. نکته مهم در این است که جنس سیم و کیفیت (یکدستی چگالی سیم) آن بر روی صدا بسیار موثر است.

معیارهای ارزیابی سنتور

• جنس صدا: بم کریستالی، زنگ دار، پر حجم، صدای بسته و کم حجم، تقه دار بودن ساز، میزان یکدستی صدای ساز
• جنس چوب: چوب تیره یا روشن، راه راست بودن چوب یا فردار بودن، کهنه یا تازه بودن چوب، سبک و پوک یا سنگین بودن چوب
• کیفیت پرداخت: کیفیت پرداخت ساز، کیفیت رنگ کاری ساز، کیفیت خرک ها، کیفیت سیم، گوشی و ساچمه و سیم گیر، فاکتورهای اضافه مثل معرق یا خاتم یا منبت